افق نو

به گزارش خبرنگار مهر، رنگ و بوی شهر و مردم تغییر یافته و همه تکاپوها، از شستن فرش گرفته تا خانه تکانی و رخت نو خریدن و برگزاری آئین های ویژه بهار و نوروز همه یک سخن و پیام را دارد که مردمان این دیار نظر شده به دنبال زندگی و مشتاق آن هستند، نشانی از هم آوایی روح انسان های این خاک با آفریده های خدادادی.

این روزها همه چیز در حال تغییر و تحول است و گردش آفتاب و ماه و زمین، تلاش می کند گوشه ای درخشش آفردیه های خداوند را پیش چشم انسان گذارد.

این روزها آسمان و زمین به اراده خدای یگانه در تکاپو برای بیدار کردن دوباره زمین و زمانند و در این میان ایرانیان بیش از دیگران قدر اینر وزها را می دانند چونانکه برای رسیده به بهار آداب و رسوم و آئین های ویژه ای را تدارک دیده و انجام می دهند.

استان مرکزی گوشه ای از ایران زمین

دراستان مرکزی نیز مانند تمام نقاط ایران با خانه تکانی و تدارکات سفره هفت سین شروع می شود. مردم چند روز قبل از عید، شروع به تمیز کردن خانه ها و شستن قالی ها می کنند.

پنبه لحاف های کهنه را دوباره حلاجی کرده و تمام خانه را آب و جارو می کنند، فرش ها را می شورند و این روزها مبل ها را رویه کوبی می کنند.

سبزه اندازی، آوردن برکت به خانه

قبل از فرا رسیدن عید، زنان با انتخاب بذر گیاهان منجمله گندم، جو، عدس و ماش، سبزه عید را می ریزند.کاشت سبزه عید برای تخمین برکتی که در آن سال وارد خانه می شود، هر چه سبزه ها بیشتر قدر بکشند برکت بیشتری وارد خانه می شود از این رو مراقبت کاملی از آن می کنند.

سبزه اندازی را اکنون بیشتر مادربزرگ ها انجام می دهند و برای فرزندان و نوه هایشان سبزه می کارند.

ناگغته نماند که این روزها گلفروشان به کمک مردم آمده و سبزه عید آنان را تامین می کنند.

تدارک سفره هفت سین و رنگ کردن تخم مرغ

تدارک سفره هفت سین نیز خود قصه ای در میان بانوان دارد .هر زنی تلاش می کند با چیدن سفره هفت سین دیدنی و کامل، هنر خود را نشان دهد. امری که در میان مراسم های ویژه نوروز ماندگارتر از همه بوده است.

زن خانه با انتخاب سفره ای شکیل، ظروفی را برای چیدن هفت سین جاودانگی انتخاب می کند و برخی اقلام سفره مانند سمنو، را خود می پزد.سمنو در فرهنگ ایرانی ریشه اسلامی دارد و به عنوان نذر نیز مطرح است و زنی که بتواند خود سمنوی سفره اش را بپزد زنی با سلیقه و کدبانوست.

تخم مرغ، عیدی مادر بزرگ

تخم مرغ رنگ کردن نیز ساز و برگ خود را دارد و چند روز مانده به عید و تحویل سال، اعضای خانه و یا زنان چند خانواده و فامیل دور هم جمع می شوند و تخم مرغ های سفره هفت سین را رنگ می کنند.

در فرهنگ گذشته مادر یا مادر بزرگ خانواده با آب پز کردن تخم مرغ ها در پوست پیاز، انار و سایر رنگ های طبیعی، از آن به عنوان عیدی برای نوه هایش استفاده می کرده.

دیدار و عیدی اهل قبور

مردم اراک در آخرین جمعه سال به دیدار اهل قبور می روند و سپس به دیدار کسانی که به تازگی عزیزی را از دست داده اند، می روند و با خود گلاب، خرما و حلوا می برند.

بر این اساس آخرین پنج شنبه سال شلوغترین روز در بهشت زهرای این شهر است و مردم گروه گروه و با فامیل و اقوام به زیارت اهل قبور و تبریک گویی عید می روند و خیرات نثار رفتگان خود می کنند.

آئین کوسه ناقالدی، شگون سال نو

چهل روز از زمستان گذشته و پنجاه روز به نوروز مانده یعنی دهم بهمن ماه هرساله در برخی روستاهای اراک، ساوه، محلات، آشتیان، تفرش و... سایر نقاط استان مرکزی جشن کوسه ناقالدی برگزار می‌کردند مردم معتقد بودند که آمدن ناقالدی شگون دارد و با خود خیر و برکت به همراه می‌آورد و موجب باروری و زایش میش و بزها و گاوها می‌شود.

از سوی دیگر چوپانان و بعضاً افراد فقیر و بی‌چیزی که اجرا کنندگان این مراسم بودند از این راه چیزی بدست می‌آوردند تا زمستان را راحت تر بگذرانند با فرارسیدن ایام ناقالی کودکان و نوجوانان و حتی مردم خوشحال می‌شدند چون براین باور بودند که کمر زمستان شکسته و بهار نزدیک است و این مراسم موجب تفریح، سرگرمی و تفنن آنها نیز بوده است.

این جشن در روزگاران قدیم مخصوص چوپانان و گله رانان بوده و بازیکنان در این جشن 5 تا 10نفرند ونفر اول با پوشیدن لباس چوپانان و به سر کردن پوست بزغاله و تزئین خود، به نقش کوسه یا ناقالی در می آ‎ید.

نفر دوم پسری پانزده ساله با پیراهن وچادری زنانه ،نقش عروس کوسه را دارد. دو نفر دیگر هر کدام دو شاخ به سرشان می بندند. و چند زنگ به خود می دوزند (این دو نفر تکه نام دارند). از این دو نفر یکی توبره (خور جینی بزرگ) به دوش می اندازد و انعام مردم را جمع آوری می کند. در این میان دو تا سه نفر هم ساز ودهل دارند که نوازنده گروهند .

یکی از آنها به نقش تگه ( بز) در می آمد و زنگوله های زیادی به کمر خود می بستند و در روستا به راه می افتند و با سر و صدا و شادی می خواندند: هله، هله، هو، هو / صد به غله ، هو، هو، به معنی صد روز به جمع آوری غله ( گندم و جو) مانده است، پنجاه روز به نوروز داریم.